Các vấn đề cần đặc biệt lưu ý đối với bệnh tiêu chảy trên lợn con theo mẹ

Chăn nuôi lợn (heo) nái thì ngoài việc đảm bảo số lượng lợn (heo) con mỗi lứa thì việc giữ gìn sức khỏe đàn lợn con có tốc độ tăng trọng tốt, sức khỏe tốt, người nông dân không cần quan tâm tới bệnh tiêu chảy trên đàn lợn con theo mẹ. Bởi đây là nguyên nhân làm cho đàn lợn con kém tăng trọng, sức đề kháng yếu, dễ dẫn đến phát sinh một số bệnh khác… Ảnh hưởng trực tiếp tới kinh tế của người chăn nuôi.

Dưới đây là phân tích một số nguyên nhân và các biện pháp phòng trị để người chăn nuôi nhận biết và có thể ứng dụng vào thực tế.

1. Về nguyên nhân gây bệnh:

• • Do nhiễm vi khuẩn, virus, ký sinh trùng.

    + Về nguyên nhân do vi khuẩn gây tiêu chảy, có nhiều loại nhưng nhiều nhất là do E. Coli, Salmonella, Clostridium.

    + Về nguyên nhân do virus gây bệnh: bệnh viêm dạ dày- ruột truyền nhiễm (TGE); bệnh tiêu chảy cấp (PED) do Coronavirus gây ra; bệnh tiêu chảy do Rotavirus gây ra.

          + Nguyên nhân do ký sinh trùng: do cầu trùng Isospora suis gây ra, xảy ra vào giai đoạn 8-15 ngày tuổi.

• • Kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng:

          + Khi chăm sóc cho lợn nái không tốt ở cuối kỳ mang thai, làm cho lợn nái bị viêm tuyến vú hoặc viêm tử cung ngay sau khi sinh.

          + Do thức ăn nước uống bị nhiễm bẩn của lợn mẹ và lợn con không đảm bảo vệ sinh và chất lượng kém, có chứa nấm mốc và độc tố.

          + Nhiệt độ sưởi ấm cho đàn lợn con không ổn định, không đủ ấm…

• • Đặc điểm sinh lý của lợn con: không được bú sữa đầu hoặc chất lượng sữa đầu không tốt, hệ miễn dịch lợn con chưa phát triển, bộ máy tiêu hoá lợn con chưa hoàn chỉnh…
  • Môi trường chăn nuôi: chuồng trại ẩm ướt, dơ bẩn, tồn tại mầm bệnh trong môi trường và tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển.
  • Dinh dưỡng: thiếu sắt, mất cân bằng dinh dưỡng…

2. Triệu chứng và bệnh tích:

• • Triệu chứng

        + Tiêu chảy phân vàng lỏng, nhiều nước là tiêu chảy do virus gây ra.

        + Tiêu chảy phân vàng, nhiều nước, sốt 40- 410 C, xuất huyết vùng da mỏng là tiêu chảy do Samonella. Thể mãn tính sốt vừa kéo dài, các vùng da mỏng xuất huyết, rìa tai, mỏm tím bầm, rìa và gốc tai lạnh bệnh kéo dài lợn suy nhược rồi chết.

       + Tiêu chảy phân vàng lỏng, nhiều nước có hoặc không có sốt, lợn gầy còm xù lông, đuôi cụp xuống là tiêu chảy do Echerichia Coli.

        + Cầu trùng: Đầu tiên lợn tiêu chảy phân sệt, sau đó trở nên lỏng (có thể lẫn bọt). Tiêu chảy kéo dài 5-6 ngày, phân có màu trắng đến vàng, có mỡ hoặc mịn, nhưng cũng có khi có màu nâu nhạt hoặc hơi xám. Tỷ lệ chết do bệnh cầu trùng thấp (khoảng 20% lợn mắc bệnh) nhưng làm tăng trưởng kém cho lợn con cả giai đoạn trước và sau cai sữa. Tỷ lệ chết gia tăng khi kết hợp đồng thời với bệnh do E.coli. Lợn con nhiễm bệnh trong giai đoạn sơ sinh được miễn dịch suốt đời đối với bệnh. Tuy nhiên, sự bảo hộ này xuất hiện chậm, không kịp thời để đảm bảo cho lợn con chống lại chứng tiêu chảy lâm sàng.

• • Bệnh tích:

        + Ruột non mỏng và căng phồng, chứa đầy dịch, dạ dày chứa sữa không tiêu, vùng hạ vị có thể sung huyết hoặc xuất huyết ở bệnh tiêu chảy do virus.

        + Ruột viêm xuất huyết nhiều nơi, hạch ruột sưng to, lách sưng to, xuất huyết vùng da mỏng là tiêu chảy do             Samonella.

        + Ruột non sung huyết, dạ dày chứa đầy sữa hoặc thức ăn không tiêu hoá đượclà do bệnh tiêu chảy do E.Coli.

        + Ruột non viêm cata, xuất huyết và hoại tử ở bệnh do cầu trùng. 

 3. Phòng bệnh và trị bệnh:

Để việc phòng bệnh tiêu chảy trên lợn con theo mẹ có hiệu quả chúng ta cần phân tích rõ các nguyên nhân dẫn đến bệnh, từ đó xác định các biện pháp cho thích hợp. Sau đây là các giải pháp mang tính gợi ý giúp người chăn nuôi tham khảo:

3.1 Phòng bệnh:

• • Chăm sóc lợn nái giai đoạn mang thai tốt, hạn chế viêm nhiễm sau khi sinh, nhất là viêm vú, viêm tử cung;
  • Vệ sinh chuồng trại chăn nuôi định kỳ 02 lần/tuần;
  • Hạn chế sử dụng nước để rửa chuồng ở khu vực lợn nái nuôi con;
  • Lợn nái phải chuyển sang chuồng chờ đẻ từ 5-7 ngày trước khi sinh; 
  • Trộn kháng sinh vào thức ăn cho lợn nái 7 ngày trước khi sinh;
  • Tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh TGE cho lợn mẹ 6 tuần và 2 tuần trước khi sinh và tiêm phòng vắc xin phòng bệnh E. Coli cho lợn mẹ 4 tuần và 2 tuần trước khi sinh;
  • Sưởi ấm cho lợn con sau khi sinh tốt (úm đúng kỹ thuật);
  • Cho bú đầy đủ sữa đầu sau khi lợn con sinh ra;
  • Tiêm sắt cho lợn con, tập ăn cho lợn con hợp lý;
  • Tiêm phòng vắc xin phòng bệnh phó thương hàn cho cả lợn mẹ và lợn con khoảng 4 tuần tuổi;
  • Thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học trong trại, hạn chế việc lây lan các mầm bệnh từ ngoài vào trang trại thông qua con người, phương tiên vận chuyển, thức ăn,…

         3.2 Điều trị:

• • Khi xuất hiện tiêu chảy do vi rút gây ra thì không có thuốc đặc trị, có thể sử dụng interferon tiêm nhằm tăng cường sức đề kháng của lợn giúp chống lại bệnh.
  • Cung cấp chất điện giải và vitamine C: pha vào nước cho uống tự do; truyền glucose và xoang bụng.
  • Đối với tiêu chảy do vi khuẩn E. Coli: tiêm kháng sinh Gentamycin 1cc/10 kg thể trọng; trộn Roxolin 60% liều 400g/ 1 tấn thức ăn cho lợn nái; hoặc cho uống Apramycin 25mg/kg thể trọng;
  • Đối với tiêu chảy do vi khuẩn Salmonella: tiêm kháng sinh Gentamycin 1cc/10 kg thể trọng; trộn Roxolin 60% liều 400g/ 1 tấn thức ăn cho lợn nái; hoặc tiêm Norfloxacin 1cc/ 8kg thể trọng;
  • Tiêu chảy do Clostridium: tiêm Amoxycilin 1cc/ 10 kg thể trọng; hoặc tiêm Ampicilin + Colistin liều 1cc/10 kg thể trọng; trộn BMD 10% liều 2,75 kg/ 1 tấn thức ăn cho lợn nái; hoặc cho lợn con uống Amoxycilin + Colistin 10% với liều 1g/ 1 lít nước.
  • Tiêu chảy do cầu trùng: cho lợn con uống Amprolium hydrochloride với liều 25-65 mg/ 1 kg thể trọng; hoặc cho uống Toltrazoril liều 1cc/ con lợn dùng một lần duy nhất; hoặc cho uống Bio-Coc liều 1cc/2,5kg thể trọng dùng một lần duy nhất.

Trên đây là một số vấn đề cần quan tâm đối với bệnh tiêu chảy trên lợn con theo mẹ mà người chăn nuôi lợn cần biết.

 

Nguồn: Ths. Trần Phú Cường