Bệnh viêm da nổi cục trên gia súc đang diễn biến phức tạp. Dịch lần đầu tiên xâm nhập vào Việt Nam. Từ tháng 10/2020 đến nay đã xảy ra tại 09 tỉnh trên cả nước.
Bệnh viêm da nổi cục (tên tiếng Anh là Lumpy Skin Disease, viết tắt là LSD), còn được gọi là bệnh da sần, là bệnh truyền nhiễm do một loại virus thuộc họ Poxviridae gây ra trên trâu, bò. Virus viêm da nổi cục không lây nhiễm và không gây bệnh trên người.
Viêm da nổi cục rất ổn định, tồn tại trong thời gian dài ngoài môi trường, ở dạng vảy khô. Tồn tại trong các nốt da hoại tử trên 33 ngày, trong các lớp vảy khô lên đến 35 ngày và ít nhất 18 ngày trong da phơi khô.
Động vật mẫn cảm với virus viêm da nổi cục là trâu, bò. Tỷ lệ trâu, bò mắc bệnh khoảng 10-20%; tỷ lệ chết khoảng 1-5%. Thời gian ủ bệnh trung bình khoảng 4-14 ngày.
Để khẩn trương kiểm soát, ngăn chặn dịch bệnh lây lan diện rộng, nhất là ngăn chặn không để lây lan đến các vùng chăn nuôi trâu, bò trọng điểm, Bộ trưởng Bộ NN & PTNT đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các Sở, ngành, chính quyền các cấp của địa phương tập trung các nguồn lực và khẩn trương triển khai các biện pháp kiểm soát, phòng, chống bệnh Viêm da nổi cục (VDNC) theo đúng quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật;
Cần triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống dịch bệnh theo Công điện khẩn số 7575/CĐ-BNN-TY ngày 31/10/2020 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT.
Trong đó chú trọng tổ chức ngay những biện pháp sau:
1. Đối với các địa phương đang có ổ dịch viêm da nổi cục trên trâu, bò
Tập trung các nguồn lực và áp dụng đồng bộ các giải pháp để kiểm soát, xử lý dứt điểm các ổ dịch. Không để dịch bệnh lây lan và phát sinh các ổ dịch mới.
Báo cáo tình hình dịch bệnh và công tác phòng, chống cho các cơ quan quản lý và chính quyền.
2. Đối với địa phương chưa có dịch viêm da nổi cục, địa phương có nguy cơ cao
Tổ chức rà soát, thống kê các hộ chăn nuôi trâu, bò trên địa bàn. Hướng dẫn người chăn nuôi chủ động giám sát, kịp thời phát hiện các trường hợp gia súc có biểu hiện bị bệnh, nghi bị bệnh. Báo cáo chính quyền, cơ quan Thú y và triển khai đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh
Xử lý nghiêm các trường hợp giấu, không báo cáo dẫn đến dịch bệnh lây lan rộng; áp dụng nghiêm các biện pháp kỹ thuật trong chăn nuôi an toàn sinh học, thực hành chăn nuôi tốt, vệ sinh, sát trùng, diệt côn trùng, ruồi muỗi, ve, mòng… tại khu vực chăn nuôi; bổ sung chất dinh dưỡng, khoáng chất để nâng cao sức đề kháng cho gia súc.
3. Tăng cường công tác quản lý kiểm dịch viêm da nổi cục (bệnh da sần),
Kiểm soát vận chuyển gia súc, sản phẩm gia súc trong nước; ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển gia súc, sản phẩm gia súc trái phép vào Việt Nam.
4. Rà soát, bổ sung, xây dựng, phê duyệt và bố trí kinh phí.
Thực hiện kế hoạch phòng chống bệnh VDNC tại địa phương. Trong đó, lưu ý bố trí kinh phí cho: vắc xin, công tiêm phòng, thuốc diệt côn trùng,…
5. Tăng cường thông tin truyền thông
Tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng về nguy cơ, tác hại và các biện pháp phòng, chống dịch bệnh VDNC.
6. Thành lập các đoàn kiểm tra rà soát
Lập các Đoàn đi kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.
Kiểm tra, hướng dẫn công tác xây dựng & bố trí kinh phí phù hợp để triển khai hiệu quả.
Bộ NN&PTNT đề nghị UBND các tỉnh thành quan tâm, chỉ đạo thực hiện các nội dung nêu trên. Thường xuyên thông báo về Bộ NN&PTNT để phối hợp xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh.
Bộ Nông nghiệp và PTNT, Cục Thú y đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn rất cụ thể các biện pháp phòng, chống dịch bệnh (điển hình như Công điện khẩn số 7575/CĐ-BNN-TY ngày 31/10/2020 của Bộ trưởng về việc tập trung nguồn lực và khẩn trương triển khai các biện pháp kiểm soát, phòng, chống bệnh VDNC trên trâu, bò); trong tháng 11/2020, Bộ cũng đã tổ chức 03 Hội nghị để thống nhất, quán triệt triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.
Nguy cơ dịch lan nhanh ở phạm vi rộng
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (PTNT), Cục Thú y phân tích một số lý do khiến dịch bệnh VDNC có nguy cơ tiếp tục lây lan nhanh, ở phạm vi rộng:
– Bệnh lần đầu tiên xuất hiện và Việt Nam chưa có vacxin (cần 2-3 tuần nữa mới có vacxin để đánh giá vô trùng, an toàn trước khi hướng dẫn sử dụng rộng rãi);
– Do các véc tơ truyền bệnh (gồm ruồi, muỗi, ve, mòng hút máu, truyền bệnh,…);
– Tình hình chăn thả trâu, bò trên các cánh đồng, bãi chăn thả chung còn khá phổ biến;
– Nhu cầu vận chuyển, giết mổ trâu, bò các tháng cuối năm gia tăng mạnh;
– Thời tiết thay đổi do mưa, rét ở miền Bắc, miền Trung; lũ lụt tại các tỉnh miền Trung;
– Điều kiện các hộ chăn nuôi, nhất là tại các tỉnh miền núi còn hạn chế, gặp nhiều khó khăn khi áp dụng các biện pháp phòng bệnh.
Nguồn: Dương Châu/ NN