Hiệu quả từ nuôi bò sữa chưa cao
Mặc dù TP.HCM là địa phương có đàn bò sữa lớn nhất cả nước, nhưng cả chất lượng đàn bò sữa cũng như hiệu quả chăn nuôi bò sữa nhìn chung chưa đạt như mong muốn. Cụ thể: Đàn bò sữa TP.HCM tăng bình quân về tổng đàn 1,3% nhưng chỉ tăng bình quân 0,8% năng suất sữa trong giai đoạn 2011 – 2015; đến năm 2015, bình quân năng suất sữa mới đạt 5.657kg/con/năm; trong khi giá thành sản xuất sữa tươi lại khá cao với mức bình quân 10.690đ/kg.
Theo Sở NN – PTNT TP.HCM, trên địa bàn TP, tính đến hết tháng 9/2016 có 93.819 con bò sữa, trong đó có 46.956 con bò cái vắt sữa. Ước đạt sản lượng bò tươi là 201.600 tấn.
Trong bối cảnh nước ta tham gia TPP và AEC, bò sữa TP.HCM bị chi phối bởi một vài hạn chế sẽ khó có thể đứng vững, mà trong ngành chăn nuôi, mặt hàng sữa và sản phẩm từ sữa được đánh giá chịu tác động mạnh nhất. Theo đó, ở một số nước và TP. HCM quy mô chăn nuôi bò sữa bình quân đạt: 223 con/hộ (Úc), 186 con/hộ(Mỹ), 155 con/hộ (Israel), 120 con/hộ (Canada), 30 con/hộ (Thái Lan), bình quân TP. HCM 11,23 con/hộ. Năm 2015, số hộ nuôi dưới 8 con/hộ ở TP.HCM là 4.245 hộ (tổng đàn 19.334 con, chiếm 20% tổng đàn bò sữa TP). Trong đó, hộ có quy mô dưới 5 con/hộ chiếm tới 2.705 hộ với tổng đàn 8.588 con.
Bên cạnh đó, cũng sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển của đàn bò sữa TP bởi trong chính sách thu mua của một số công ty lớn có những sự thay đổi.
Giảm những hộ nuôi bò sữa nhỏ lẻ, loại bò năng suất thấp.
Ngành nông nghiệp TP. HCM và chính quyền các huyện có nuôi bò sữa đang tích cực khuyến khích nông dân mạnh dạn loại thải những con bò sữa năng suất thấp (dưới 17/kg/ngày trở xuống), bò phối nhiều lần không đậu thai, bò già…
TP. HCM chủ trương không tăng đàn bò sữa trong giai đoạn 2016 – 2020 (chỉ giữ ổn định ở 100.000 con), tập trung nâng cao năng suất, chất lượng, giảm giá thành sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế cho nông dân. Những giải pháp đáng chú ý như loại thải mạnh bò sữa năng suất thấp và hộ nuôi có quy mô nhỏ sẽ giảm xuống, từ đó tác động mạnh tới tư duy của nhiều nông dân hiện nay đang nuôi bò sữa.
Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Thú y TP.HCM – ông Huỳnh Tấn Phát, về giá thu mua sữa tươi thì nhiều hộ nuôi bò sữa hiện nay đang gặp khó khăn. Trước đây, giá bò cái tơ từ 35 – 40 triệu đồng/con đã giảm mạnh xuống còn hơn 20 triệu đồng/con. Do đó, những con bò sữa năng suất không cao đang được nhiều hộ mạnh dạn loại thải và chỉ giữ lại những con cho sữa tốt.
Bên cạnh đó, với việc giảm mạnh hộ nuôi quy mô nhỏ, trong ngành chăn nuôi bò sữa, ngoài yếu tố gia tăng hiệu quả kinh tế còn nhằm đáp ứng định hướng phát triển vùng nguyên liệu của Cty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk). Vinamilk đã có văn bản gửi các hộ chăn nuôi bò sữa vào tháng 5 năm nay, qua đó, những hộ có quy mô đàn bò sữa tối thiểu 5 con trở lên vẫn được Vinamilk ký hợp đồng đối với năm 2017. Sang năm 2018, cty này chỉ ký với hộ trên 8 con; năm 2019 trên 12 con; năm 2012 sẽ chỉ ký với hộ có trên 15 con. Ở các huyện Củ Chi, Hóc Môn…với những hộ nuôi bò sữa dưới 5 con/hộ, chính quyền vận động họ liên kết với nhau thành những tổ hợp tác, qua đó có thể ký được hợp đồng bán sữa cho các công ty. Ngoài ra, chính quyền còn khuyến khích nhiều hộ nuôi quy mô nhỏ lẻ khác chuyển sang chăn nuôi bò thịt.
Để phát triển bò sữa TP.HCM đến 2020 cần một số mục tiêu sau:
Trọng lượng bê sơ sinh từ đàn giống bò sữa đạt 30 kg/con; lúc cai sữa trọng lượng đạt 95 kg/con; từ 15 – 16 tháng tuổi phối giống lần đầu; từ 24 – 25 tháng tuổi đối với đẻ lứa đầu; khoảng cách 2 lứa đẻ 400 – 425 ngày; số liều phối giống cho con đậu thai 2,5 – 3 liều/con.
Bình quân năng suất sữa đạt 7.700kg/con/năm (tương đương 21 kg/con/ngày); trong đó chất lượng sữa có hàm lượng chất béo 3,5 – 4%, protein sữa 3 – 3,5%, vật chất khô 12 – 13,5%, số lượng tế bào somatic 600.000 – 700.000 tế bào/ml.Trong chăn nuôi bò sữa tại nông hộ nên áp dụng các tiêu chí thực hành chăn nuôi tốt (theo chuẩn VietGAHP); tỷ lệ cơ giới hóa, hiện đại hóa lên 45 – 50% trong chăn nuôi bò sữa; tỷ lệ từ 45 – 50% trong sử dụng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh (TMR).
(Nguồn: Đề án nâng cao chất lượng đàn bò sữa trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2016 – 2020)./ tinnongnghiep.com)